چکیده
مقاله حاضر به اعتبارسنجی روایتی موسوم به «رفع قلم» «…أَنْ یَرْفَعُوا الْقَلَمَ عَنِ الْخَلْقِ کُلِّهِمْ فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ…» از سه منظر: منبع، سند و محتوا اختصاص دارد. قدیمی‌ترین مأخذ این روایت، مجموع الأعیاد ابوسعیدطبرانی، یکی از غلات نصیریه در قرن پنجم است و از آنجا در قرن ششم، به منابع امامیه انتقال یافته است. بررسی رجالی و سندی بیانگر آن است که روایت فوق، مرسل و محرَّف و راویان اصلی آن همگی مجهول‌اند. مهم‌ترین نقد دلالی این روایت، تصریح آن بر جریان فراگیر رفع تکلیف به مدت سه روز و در واقع ترویج نوعی اباحی‌گری است. حاصل، آن‌که روایت مزبور به دلایل: عدم اعتبار منبع، عدم اعتبار و صحت سند، احراز مخالفت متن با نص قرآن کریم و سنت معصومان : و نیز مخالفت محتوای روایت با شواهد تاریخی و اتفاق نظر قاطبه مورخان مبنی بر وقوع ماجرای قتل خلیفه دوم در اواخر ذی‌الحجه سال ۲۳هجری، فاقد حجیت ارزیابی می‌شود.
کلیدواژه ها: روایت «رفع قلم»؛ نقد سندی؛ نقد دلالی؛ نهم ربیع‌الاول
نویسندگان:
معصومه شیردل، پروین بهارزاده
فصلنامه علوم حدیث – دوره ۲۲، شماره ۴، زمستان ۱۳۹۶٫
برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید. 